داشتن یک رابطه خوب، یک مهارت مهم فرزندپروری است. زمانی که ارتباط مثبتی بین والدین و فرزند برقرار باشد فرزندپروری لذت‌بخش تر هم خواهد بود. چه کودک نوپایی را پرورش دهید و چه یک نوجوان را، برقراری یک رابطه خوب، کلید ایجاد عزت نفس و همین‌طور احترام متقابل است.
اصول اساسی ارتباط خوب والد-کودک
- بگذارید کودکتان بداند شما علاقه دارید هروقت که کودک نیاز داشت درگیرش شوید و کمکش خواهید کرد.
- زمانی که کودکتان می خواهد با شما صحبت کند تلویزیون را خاموش کنید یا روزنامه را کنار بگذارید.
- زمانیکه فرزندتان دارد چیز مهمی می گوید از حرف زدن پشت تلفن خودداری کنید.
- گفتگویتان بین خودتان بماند مگر اینکه افراد دیگری بطورمشخص درگیر در موضوع باشند. بهترین ارتباط بین شما و فرزندتان زمانی صورت می گیرد که کسی دوروبرتان نباشد.
- شرمنده کردن یا مورد خطاب قرار دادن کودکتان در جلوی جمع، فقط موجب بروز خشم و خصومت در او می شود، نه ارتباط خوب.
- مثل برجی بالای سر کودک تان نایستید. طوری قرار بگیرید که هم-قد کودک شوید و آنگاه گفتگو کنید.
- اگر از رفتار یا حادثه ای خیلی عصبانی هستید، تا زمانیکه آرامش خود را بدست نیاورده اید وارد مکالمه نشوید زیراتا قبل از آن نمی توانید حالت بی طرف داشته باشید. بهتر است مکث کنید، آرام بگیرید و بعدا با فرزندتان حرف بزنید.
- چنانچه خیلی خسته باشید، زور زیادی می برد تا شنونده ی فعال باشید. شنونده ی واقعا فعال بودن کار دشواری است و زمانیکه ذهن و بدنتان خسته است بیشتر سخت می شود.
- بادقت و همراه با ادب گوش دهید. وقتی کودک سعی دارد ماجرایش را بگوید حواسش را پرت نکنید. با کودکتان همچون بهترین دوست خود خوشرفتار باشید.
- مشکل را زیادی بزرگ نکنید، همچون کسی که درحال کشف موضوعات جزئی از یک داستان است و هرگز به خود بچه اجازه نمی دهد که ادامه دهد. اینها والدینی اند که به حاشیه یک رویداد، بیشتر واکنش نشان می دهند در حالیکه صورت مسئله را فراموش می کنند، مثلا کودک شروع به گفتن آنچه رخ داده می کند و پدر یا مادر می گوید «برام مهم نیست که اونها دارن چیکارمی کنن، بهتربود تو خودت رو درگیر این چیزها نمی کردی.»
- نپرسید چرا، بلکه بپرسید که چی شده.
- اگر چیزی درباره وضعیت پیش آمده می دانید، با اطلاعاتی که دارید خیال کودکتان را راحت کنید.
- از چشم یک بزرگسال حرف زدن (“وقتی حرفم تمام شد حرف می زنی”، “من میدونم چی برات بهتره”، “فقط چیزی که من میگم رو انجام بده تا مشکل حل شه”)، موعظه و نتیجه اخلاقی گرفتن را به حداقل برسانید چونکه این روشها برای ایجاد ارتباط مفید نیستند و دریچه ی ارتباطی را می بندند.
- از کلمات یا عبارات سخیف ازقبیل “خفه شو”، “احمق”، “تنبل” استفاده نکنید: «احمق! اون اصلا معنی نمیده» یا «تو چی می فهمی، تو فقط یه الف بچه ای».
- در برنامه ریزی بعضی مراحل خاص، کودک رابرای رسیدن به راه حل یاری کنید.
- نشان بدهید که خود کودک موردقبول شماست، جدای از کرده و نکرده هایش.
- کودک را برای برقراری ارتباط با دیگران تقویت کنید. با پذیرش او، و تمجید از تلاشش در برقراری ارتباط، این کار را انجام دهید.
کلمات تشویق و تمجید
کودکان در سایه ی توجهات مثبت رشد می کنند. آنها نیاز دارند که بفهمند دوست داشته می شوند و قدرشان دانسته می شود. اکثر والدین بازخورد منفی دادن را ساده تر از بازخورد مثبت می دانند. با گزینش و کاربرد روزانه ی برخی از عبارات زیر با فرزندتان، درخواهید یافت که او توجه بیشتری به شما نشان خواهد داد و تلاش خواهد کرد تا قدردان شما باشد.
بله درسته خوبه خیلی خوبه فوق العاده جالب بحق که یک مردی
درسته صحیح شگفت انگیز از روشی که بکار گرفتی خوشم اومد ازت ممنونم (بهت افتخار میکنم)
خوبه به به (لحن حیرت و تحسین) وای پسر خیلی قشنگه کار خوبیه عالی داری پیش میری
ارزوی موفقیت برات دارم …..این راهشه
خیلی بهتر شده اوکیه داری بهتر انجامش میدی
ایده ی خیلی خوبیه چه ایده ی هوشمندانه ای
خودشه کار خوبیه خوبه که خودت کنترلش می کنی
از روشی که در……… بکار گرفتی خوشم اومد
متوجه شدم که در ……… پرچمت بالاست
………..لذتبخشی باهات داشتم
تو توی……… …. بیشتر و بیشتر داری پیشرفت می کنی
موقع انجام… ……………….مسئولیت پذیری زیادی از خودت نشون دادی
راهتوبرو
ارزش راهی که میری رو می دونم
تو توش عالی هستی
تو بهترینی
یاداور خیلی خوبیه…… زیباست
از این کار تو (کار را نام ببرید) خوشم اومد
از اینکه بدون اینکه ازت خواسته بشه (یا یادآوری بشه) فلان… …..کارو کردی خوشم اومد
مطمئنا خوشحالم که تو پسر/دختر منی
به چیزی که حقت بود رسیدی
دوستت دارم
می توانیدبه آنها نشان دهید چه احساسی دارید، همانطوری که به زبان می آوردید:
با لبخند
با تأیید سر
با بخشی از شانه، سر، زانو
چشمک زدن
علامت یا ژستی بمعنای تأییدکردن
بزن قدش
گونه را لمس کنید
قلقلک بدهید بخندید (با کودک بخندید، نه به او) به پشتش دست بکشید
در آغوش بگیرید
نکات نهایی:
اگر کودکی با انتقاد زندگی کند، می آموزد که محکوم کند.
اگر کودکی با خصومت زندگی کند، می آموزد که ستیزه جو باشد.
اگر کودکی با تحقیر زندگی کند، می آموزد که شرمنده باشد.
اگر کودکی با ترس زندگی کند، می آموزد که مضطرب باشد.
اگر کودکی با احساس شرم زندگی کند، می آموزد که احساس گناهکار بودن کند.
اما
وقتی کودکی با سعه صدر زندگی کند، می آموزد که صبور باشد.
اگر کودکی با تشویق زندگی کند می آموزد به خود اطمینان داشته باشد.
اگر کودکی با پذیرش زندگی کند می آموزد که عشق بورزد.
اگر کودکی در زندگی اش به رسمیت شناخته شود خواهد آموخت که هدف داشتن خوب است.
اگر کودکی با درستکاری زندگی کند، یاد می گیرد که حقیقت چیست.
اگر کودکی با انصاف زندگی کند عدالت را می آموزد.
اگر کودکی در امنیت زندگی کند، می آموزد به خود و اطرافیانش اعتماد ورزد.
اگر کودکی دوستانه زندگی کند می آموزد که جهان جای خوبی برای زندگی کردن و دوست داشتن و دوست داشته شدن است.
منبع: کودک و نوجوان
مرکز مشاوره کودک و نوجوان
۰۲۱-۲۲۶۸۹۵۵۸