بچه تیزهوش در انجام فعالیتهای هوشی ،خلاقانه ،درس ها و استعداد یابی توانایی بالایی دارد .
سرعت انتقال مطلب بسیار بالایی دارد ، گاهی از حس ششم قوی برخوردار بوده و در حوزه های تحصیلی و علمی سرشار از موفقیت و پیروزی است .
نشانه های فرزند نابغه
- این بچه ها قدرت محاسبات ریاضی بالایی داشته و از بخاطر آوردن هرگونه رویداد و خاطره در گذشته وآینده دریغ نداشته است.
- و براحتی در صدمی از ثانیه همه چیز را برایتان شرح میدهند .
- در درس و هر بحث وهر علمی که شما اراده کنید ورود کرده و برایشان حوزه های درس تفاوت معنا داری ندارد .
- و در همه چیز و همه رشته ها ( ریاضی ،تجربی،هنر ،انسانی و غیره ) اینها ماهرند و در واقع آبروی والدین راحفظ میکنند .
- مثل یک غول چراغ دار آماده اند که والدین امر کرده و درس بخوانند و به نابغه بودنشان فخر بورزند .
- خودشان هم که خیلی توقع و سلیقه خاص نداشته و همواره فقط و فقط در خدمت علم و دانش و فن آوری اند .
- بسیار بی آلایش اند و ساده . بسیار متمرکزند و بی توقع بسیار متین اند و بزرگوار ولی در عین حال خیلی مظلوم واقع شده و میشوند .
- در واقع تیزهوشی از سوی دیگر برایشان شده مشکل و معضل . این بچه ها هم از سوی والدین تحت فشارند.
- و باید آنها را درک کنند و هم از سوی معلمان و هم کلاسیها و در واقع همیشه به نوعی سخت گیری بیشتری نسبت به اینها.
- و تکلیفشان شده و انرژی زیادی از این عزیزان گرفته میشود .
رابطه اجتماعی افراد نابغه
ازسوی دیگر بنا به دلایل علمی و خاص اکثرا اینها رابطه اجتماعی بالایی نداشته و از دوستان کمی در اطرافشان برخوردارند.
که البته یا خودشان نتوانسته اند دوستان زیادی جذب و جلب کنند ، یا اطرافیان خود را قابل و لایق دوستی با اینها نداشته اند .
بنابراین بر اثریک سو تفاهم بیخودی و بی دلیل و شاید گاهی با دلیل این بچه ها تنها مانده اند .
شاید هم فقط و فقط بخاطر ذهن سرشار از انرژی و فعال اینهاست.
که مدام و مدام در محاسبه و کنجکاوی و رصد اطراف پرداخته است.
و به نوعی این عزیزان را از محیط های عادی اطرافشان دور نگه میدارد .
این بچه ها خواب خوب و عمیق و منظمی ندارند.
و حتی در موقع خواب نیز حرکت مردمک های چشمشان چند برابر بچه های عادی و متوسط از لحاظ هوشی است .
آرام و قرار ندارند و اگر یک مطلب و مسئله ای سر شب به ذهنشان خطور کند ، لاجرم میبایست هر چه زودتر آن را حل کنند .
این بچه ها توانایی بالقوه عالی در مواردی چون هنرهای تجسمی و نمایش ،تفکر خلاق و توانمندی های ذهنی هم دارند.
که در مواقع سکوت و شب هنگام بیشتر به سراغشان رفته و لذت شیرین یک خواب عمیق و طولانی را از اینها میگیرد .
اهمیت تست های هوشی
- گاهی اوقات هم با وجود تیز هوشی بالا و انجام تست های هوشی و ریاضی در سطح بالا .
- ناتوانی یادگیری دارند برای مثال در خواندن و هجی کردن مشکل دارند .
- بیشتر اوقات در تنهایی گریه میکنند و احساس شدید تنهایی و عدم فهمیده شدن از سوی اطرافیان میکنند
- گاهی اوقات نیز حالت تهوع داشته و از اینکه از خوراکشان لذت ببرند شکوه دارند .
- و در مجموع از اشتهای غذایی خوبی برخوردار نیستند و کم خوردن را به خوردن غذاهای متنوع ترجیح میدهند
- گاهی ناخودآگاه سردرد داشته و از سرگیجه و عدم تعادل سر و اعصابشان شکایت دارند.
- البته اینها که گفته شد عمومیت نداشته ولی اغلب در بچه های نابغه شایع است .
- و هر چه که این بچه ها ازسوی محیط اطرافشان بیشتر و بهتر فهمیده شوند شکایتشان کمتر و کمتر میشود.
- و رو به بهبود بیشتری میروند ولی واقعیت این است که این عزیزان از شدت هوش و تمرکز و توجهی که دارند جسمشان صدمه میبیند
دسته بندی افراد نابغه
بچه های تیز هوش شامل یک گروه با رفتارها ،احساسات و نیازهای یکسان نیستند .
بلکه دسته بندی های متفاوتی دارند که رابرت جی استرنبرگ و سالی ریس در کتابشان بنام تیز هوشی ، تعاریف و مفاهیم به آن پرداخته اند
تیز هوشان موفق
- حدود ۹۰ درصد از دانش آموزانی که در مدرسه به عنوان تیزهوش شناخته شده اند .
- از نوع تیز هوشان موفق هستند .
- این گروه در خانه و مدرسه رفتارهای مناسبی از خود نشان میدهند .
- مطالب را به خوبی یاد گرفته و در آزمونهای هوش و پیشرفت تحصیلی نمرات بالایی کسب میکنند .
- بسیاری عقیده دارند این دانش آموزان در آینده افراد موفقی خواهند شد
- اگرچه ممکن است از مدرسه و درس و کتاب خسته شوند و اصلا در برخی موارد ترک تحصیل کنند .
- ولی در مجموع گلیمشان را از آب در میاورند و همواره بیشتر به سمت و سوی روی موفقیت سکه اند .
تیز هوشان خلاق
این بچه ها خلاقیت بالایی دارند و اغلب هم در مدارس شناخته نمیشوند . آنان ممکن است لجباز بی ملاحظه یا طعنه زن هم باشند .
و در کلاس درس معلم را زیر سوال ببرند در مواردی هم خود انگیختگی آنها در کلاس درس اختلال ایجاد میکند .
و در اغلب موارد این بچه ها احساس ناکامی میکنند و به همه چی بدبین میشوند.
چون مدرسه به تواناییهای خاص و منحصر به فرد آنها توجه نمیکند و لذا مدرسه برایشان کسل کننده خواهد شد .
تیز هوشان پنهان
- تیز هوشان پنهان بیشتر دختران هستند و تمایل هم دارند که تیز هوشی خود را پنهان کنند .
- آنها استعداد خود را انکار کرده و فقط میخواهند که طرد نشوند و از طرف همکلاسی ایشان مورد پذیرش قرار گیرند.
- گاهی نیز اصلا خود را باور ندارند و این میتواند ناشی از صدنات ترتیبی خانواده یا جامعه شان باشد .
- این گروه متاسفانه به طور مکرر احساس اضطراب و ناامنی میکنند.
- و مدام فعالیتهای ثانوی و غیر درسی و یا جانبی دیگری د ر سر میپرورانند .
تیز هوشان ترک تحصیل کننده
این دسته از تیز هوشان ممکن است به لحاظ عاطفی نه به صورت واقعی “ترک تحصیل کننده ” باشند .
علایق آنها معمولا در مدرسه یا درس و کتاب اصلا برآورده نمیشود .
و بدجوری نسبت به مدرسه خصومت دارند این بچه ها معمولا در ادامه شرایط رفتن به مدرسه .
عبوس و کینه جو شده و هر چه برخورد مسئولین مدرسه با اینها غیر منطقی تر باشد .
این بچه ها بیشتر احساس شکنندگی و طرد شدگی میکنند و در نهایت عزت نفسشان خیلی پایین میاید .
اینها نیاز به مشاوره علمی وفهمیده و سرشار از توانمندی دارند که بتواند اینها را به دنیای واقعی پیوند بزند و جواب ناکامی هایشان را بدهد .
تیز هوشان معلول
این بچه ها به لحاظ جسمی یا هیجانی معلولند یا ناتوانی یادگیری دارند آنان ممکن است بدخط باشند.
یا رفتارهای مخربی از خود نشان دهند و اغلب بدلیل ناتوانی شان در انجام تکالیف مدرسه گیج و آشفته به نظر میرسند .
این گروه متاسفانه به عنوان دانش آموزانی در نظر گرفته میشوند که دارای تواناییهای متوسط یا پایین تر هستند .
و هرگز به استعدادهای نهفته در روح و روان این عزیزان توجه نمیشود .
یادگیرندگان ممتاز
- این گروه در مدرسه دارای عملکرد بسیار موثری هستند و مدرسه را وادار میکنند تا برای آنها کار کنند .
- دانش آموزانی مستقل و خود رهبر که مورد احترام بزرگسالان و همسالان بوده است.
- و معمولا هم رهبر گروههای مدرسه و یا اغلب مبصر و نماینده کلاسند جنبه مهم این موع تیز هوشی این است.
- که این افراد دارای یک “نیروی شخصی ” و کاریزمای پیچیده و منحصر به فردند .
- و به این درک رسیده اند که میتوانند زندگی خود راتغییر دهند و به انتظار دیگران نباشند .
- این گروه بسیار راحت و آزادانه احساس و اهداف خود را بیان میکنند و در حد بسیار بالایی از اعتماد به نفس هستند .
- در مجموع با تقسیم بندی که از انواع تیز هوشی بین بچه ها نام بردیم .
مشخصه منحصر به فرد افراد نابغه
مشخصه منحصر به فرد و خاص یک بچه که در هر یک از تقسیمات بالا میگنجد آن است.
که ضریب هوشی بالایی دارد و در تمام آزمونهای هوشی و ریاضی و اعداد و ارقام میتواند موفقیت کسب کند .
ولی گاهی به سمت مثبت زندگی رفته و گاهی هم اگر همکاری درست و حسابی از اطرافیان ببیند .
همانطور که شاهد بودیم گرفتار شده و به شکل شخصیت منفعل و منزوی و بیزار از درس و علم در خواهد آمد.
در جمع بندی زندگی و فعالیتهای روزمره یک بچه باهوش و نابغه اعم از اینکه در مسایل تئوری نخبه باشد.
و یا در مسایل فنی و حرفه ای و عملی ، از ریسک بالایی برخوردار است دوستیابی اینها همیشه با اشکال بوده است.
همه اینها رابطه خوبی نه میتوانند با همنوعان و اطرافیان خود برقرار کنند.
و نه همسالانشان اینها رابه درستی موردپذیرش قرار میدهند .
و همین امر در نهایت به افسردگی بچه های تیز هوش منجر میشود لازم است بچه های تیز هوش را بیشتر درک کرده است.
و آنها را به دلیل اینکه توانایی و استعداد بالای اعداد و ارقامی دارند به حال خود رها نکنیم .
اینقدر هم مدام در گوششان زمزمه نکنیم که تو باهوشی و باید توقعات جامعه و والدین و اقوام را برآورده کنی .
همین مساله بار زیادی را بر دوش کوچک این عزیزان میگذارد.
و حال آنکه اینها با قلب و مغز و روح کوچک خود ، همواره خود را در مقابل جامعه
و خواسته هایش مدیون و مسئول میدانند .
اگر زمانی هم حال و حوصله خود و درس و کتاب هم نداشته باشند.
زودرنج بودن افراد نابغه
باز این عذاب وجدان را دارند که ای وای در مقابل محیط زندگیشان کاری انجام نداده اند .پس آدم بلا تکلیف و بدی هستند .
بهتر است برایشان حامی بوده و اینقدر برچسب باهوش بودن به این عزیزان نزنیم .
که خدای نکرده اینها خودشان هم از این لقب و عنوان فراری شوند .
این گروه از عزیزان بسیار زود رنج بوده و میبایست هر حرف و حجت و نصیحتی را با ملایمت و به شکل منطقی .
و ترجیحا همان فرمولهای درست زندگی به ایشان یاد آوری کرد .
بچه های باهوش نسبت به بچه ها ی عادی انرژی ذهنی بیشتری میسوزانند.
و به مراتب خسته تر و بی حالتر از همسالانشان هستند.
لزوم رسیدگی جسمی و ویتامینه کردن جسم و روح این عزیزان و داشتن یک حمایت خانوادگی و محلی از زندگی اینهاست .
یادمان باشد که تیز هوشی در طول زمان هم ایجاد میشود .
اگر شرایط زندگی خیلی ایده ال باشد بچه میتواند باهوشتر و متمرکز تر بزرگ شود.
و رشد کند پس چه بچه تیز هوش بدنیا آمده باشد و چه طول زمان این شرایط را برایش مهیا کند .
باید مراقبروح و روان و جسم و ذهن او در محیط خانه و مدرسه و اجتماع باشیم.
و برعکس شرایط بد زندگی در اختلافات مدت دار و فرسایشی و تغذیه بد و محیط ناامن از لحاظ هوشی و ذهنی بچه ها را ضعیف میکند.
در هر حال چه فرزند باهوش نصیبتان شده و یا متوسط هوشی قدرش را بدانیم و برای یک زندگی آرام و سالم برایش تلاش کنیم .
رفرنس : دکترپناهی