مرکز مشاوره

کشف سبک دلبستگی، دریچه ای به زندگی واقعی (بخش اول)

سبک دلبستگی چیست؟

سبک دلبستگی و اثرات آن، یکی از موضوعات حائز اهمیت در روانشناسی است که پژوهش های زیادی به بررسی آن پرداخته اند.

به زبان ساده، سبک دلبستگی عبارت است از شیوه ای که فرد در دوران کودکی، ارتباط خود با والد یا مراقب اولیه را درک کرده است و بر اساس آن دیدگاهی در مورد خود و مراقب (والد) بنا نهاده است.

این مساله از آن جهت از اهمیت ویژه ای برخوردار است که فرد بر اساس سبک دلبستگی خود، روابط آینده اش را نیز برنامه ریزی می کند و پیش می برد.

در حقیقت مناسبات ارتباطی شما در طول زندگی تان، بر اساس سبک دلبستگی اولیه تان پایه گذاری می شوند و می توان گفت این سبک، کل ابعاد زندگی شما را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

به عنوان مثال فردی که در دوران کودکی، مادرش را به عنوان مراقبی بی توجه و غیرمسئول درک کرده است.

به احتمال زیاد خود را به عنوان فردی نه چندان دوست داشتنی درک می کند که لایق توجه و عشق نیست و در روابط عاشقانه نیز مجذوب افراد طرد کننده و بی توجه می شود، تعارضات بیشتری را تجربه می کند و در تصمیم گیری ها دچار تردید مداوم است.

سبک های دلبستگی چند نوع هستند؟

بر اساس پژوهش های “جان بالبی” در مورد متغیر سبک دلبستگی، سه سبک کلی قابل تعریف است که هر کدام ویژگی ها و عواقب مخصوص به خود را دارا هستند.

  1. سبک دلبستگی ایمن

این سبک به عنوان ایمن ترین شیوه ی دلبستگی مطرح است که از آسیب های روانی، بیماری های روحی و مشکلات ارتباطی تا حد زیادی پیش گیری می کند.

افراد دارای این سبک دلبستگی، نسبت به سایرین اضطراب و افسردگی کمتری را تجربه می کنند، کمتر در روابط مسموم درگیر می شوند، ارزشمندی بیشتری برای خود قایل اند و از سلامت روان خوبی برخوردارند.

این افراد معتقدند دیگران تا حد یادی خوش نیت و قابل اعتمادند و در روابط عاطفی خود راحت هستند.

در حقیقت باید گفت این شیوه عبارت است از شکل دادن پیوندی حاکی از توجه، صمیمیت، حمایت و مراقبت بین مادر و کودک که بر اساس آن، کودک خود را خوب و دوست داشتنی و دیگران را نیز مهربان، قابل اتکا و حامی درک می کند.

  • سبک دلبستگی اضطرابی

عدم دریافت حمایت و مراقبت کافی و پاسخ گو نبودن مادر نسبت به نیازهای اساسی کودک، منجر به شکل گیری این سبک از دلبستگی خواهد شد.

افراد دارای این سبک، جهان را مکانی ناامن درک می کنند، دیدگاه شان در مورد خود، عاری از عشق و شفقت است، خود را به شدت سرزنش و مجارات می کنند و در روابط عاشقانه ترس از طرد شدن دارند.

این افراد، اگر چه ممکن است در بسیاری از روابط جدی باشند اما در روابط عاشقانه، به شدت شکننده و محتاط اند.

ترس از طرد شدن می تواند منجر به سرویس دهی های متعدد، سازگاری بیش از حد و از خودگذشتگی افراطی در این افراد شود.

آن ها که خود را لایق عشق نمی دانند، به شریک عاطفی شان می چسبند تا مبادا تنها رها شوند.

در روابط شغلی و موقعیت های تحصیلی نیز اضطرابی ها معمولا بهترین کارمندان و دانشجوها هستند.

آن ها به بهای جلب توجه و گرفتن تایید دیگران مبنی بر خوب بودن، نسبت به خود بی توجهی زیادی دارند.

این افراد غالبا کارفرمایی راضی و خوشحال و خودی ناراضی و خسته دارند.

  • سبک دلبستگی اجتنابی- دوسوگرا

در این سبک نیز، فرد بر اساس تجارب اولیه ای که با والد و یا مراقب اصلی خود داشته، افکار، عقاید، باورها و خاطرات خاصی را شکل می دهد و دیگران و جهان را محیطی ناامن برداشت می کند.

این افراد به سختی به دیگران اعتماد می کنند، برای ورود به روابط عاشقانه دو دل و مردد هستند و به دلیل دوسوگرایی افراطی، در برزخی به سر می برند که پر از تعارض و تردید است.

بر اساس پژوهش ها خطر ابتلا به افسردگی، اضطراب، مشکلات روانشناختی و بین شخصی در دو گروه ذکر شده بسیار زیاد است و این افراد به احتمال زیاد در رضایت زناشویی و کیفیت زندگی مشکلات فراوانی را تجربه می کنند.

نکته ی جالب توجه ان است که در دو سبک ناایمن، افراد بر اساس تجارب اولیه ی زندگی به تحریف واقعیت های مربوط به گذشته و آینده می پردازند و از این طریق مشکلات بین شخصی بیشتری را تجربه خواهند کرد.

همچنین گوش به زنگی در مورد برخی از ترس ها (مانند جدایی از یک دیگری مهم، طرد رمانتیک و خیانت)، نقص در روابط اجتماعی و از دست دادن مزایای مثبت تعاملات اجتماعی از جمله دیگر تبعات ناایمنی در سبک های دلبستگی است.

 سبک دلبستگی من کدام است؟

برای تشخیص سبک دلبستگی خود، لازم است دو مساله را مورد بررسی قرار دهید.

  • خاطرات دوران کودکی

آیا خاطره ی منحصر به فردی از دوران کودکی تان به یاد دارید که بخاطر آوردنش احساس خاصی را در شما برمی انگیزاند؟ اگر جواب بله است، سعی کنید آن خاطره را به خوبی به یادآورید و تاثیرات آن در زندگی فعلی تان را رصد کنید.

به عنوان مثال فردی که در کودکی، در خانه ای تنها رها شده بود و مادرش پس از ساعت ها خوشحال و خندان وارد خانه شده بود و به گریه  وناله ی کودک بی توجه بود.

چنین مطرح کرد که در دوران بزرگسالی نیز احساس می کند دیگران او را دوست ندارند، او براساس تجربه ی اولیه اش، دیگران به ویژه دیگران مهم زندگی اش را طرد کننده برداشت می کند و در روابطش سبکی اجتنابی در پیش گرفته است تا کمتر آسیب ببیند.

البته لازم است بدانید که تحلیل خاطرات همیشه به این سادگی نیست.

 در صورتی که خاطره ای به یاد دارید اما در تحلیلش دچار مشکل هستید، شاید لازم باشد به یک روانشناس مراجعه کنید تا به شما در این زمینه کمک کند.

  • سبک ارتباطی فعلی تان

سبک فعلی شما در برقراری ارتباط با اطرافیان به خوبی سبک دلبستگی تان را انعکاس خواهد داد

برای این منظور ویژگی های مربوط به هر سبک که در بخش قبل گفته شد را مجددا و با دقت مطالعه کنید تا به سبک خود پی ببرید.

تست جنسی ، مرکز مشاوره ایران ، مرکز روانشناسی ایران، مشاوره شغلی آنلاین، مرکز مشاوره خانواده ، نوروفیدبک چیست ، تست تفاهم زن و شوهر

چگونه سبک دلبستگی فرزندم را ایمن کنم؟

اگر جز آن دسته از افراد هستید که فرزندی تازه متولد شده تا دو ساله دارید و یا برای فرزندآوری برنامه  ریزی می کنید، بد نیست بدانید که دو ویژگی می تواند سبک دلبستگی فرزندتان را بسازد.

  1. چقدر مراقب هستید؟

مراقب بودن عبارت است از میزان مراقبت فیزیکی شما از فرزندتان.

اگر در دوسال اول زندگی در پاسخ به نیازهای فیزیکی کودک مانند نیاز به خواب، آب و غذا توجه کامل دارید، فرزندتان دیدگاه مثبتی در مورد خودش، شما و دنیا به عنوان مکانی امن پرورش خواهد داد.

  • چقدر پاسخگو هستید؟

مولفه ی پاسخ گویی که حتی مهم تر از مراقبت است به معنای توانایی شما در پاسخ گویی روانی صحیح به فرزندتان است.

به عنوان مثال مادری که به هنگام گریه ی مکرر نوزاد، ۵۰ بار او را در آغوش می گیرد و نوازش می کند، اما ۵ بار هم عصبانی شده و ابراز خستگی می کند، والد پاسخ گوی خوبی نیست.

بر اساس پژوهش ها، پاسخ گویی در ایجاد سبک دلبستگی ایمن حتی مهم تر از مولفه ی مراقبت عمل می کند.

به همین دلیل است که روانشناسان کودک توصیه می کنند در ۲ سال اولیه زندگی، به صورت بی چون و چرا پاسخ گوی نیازهای کودک باشید و اصول و قوانین انضباطی و اعمال محدودیت های معقول را به بعد از این سن موکول کنید.

آیا سبک دلبستگی ناایمن قابل تغییر است؟

بر اساس جدیدترین پژوهش ها، دسته ای از رویکردهای مبتنی بر ترمیم سبک دلبستگی، شیوه هایی را به منظور تغییر سبک های دلبستگی ناایمن به ایمن ارایه داده اند.

اگرچه ایجاد تغییر در این مولفه به عنوان برداشتی که ریشه در کودکی دارد، کار آسانی نیست اما شواهد پژوهشی جدید، نوید بخش امکان ایجاد تغییر هستند.

برای آشنایی بیشتر با “شیوه های تغییر سبک دلبستگی” به ادامه ی مطلب مراجعه کنید.

منبع:تریبون آزاد

مقالات مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.