توسط مشاوره کودک تلفنی:کودک و تماشای تلویزیون چگونه است؟ در کشور آمریکا یعنی جایی که تمام خانه‌ها حداقل یک دستگاه تلویزیون و بیش از یک سوم خانه‌ها دو دستگاه تلویزیون دارند، کودکان، اوقات بسیار زیادی را در هفته صرف تماشای تلویزیون می‌کنند.
براساس آمارهای موجود، نوجوانان شش تا یازده ساله به‌طور متوسط، بیست و چهار ساعت در هفته تلویزیون تماشا می‌کنند و این در حالی است که کودکان دو تا پنج ساله، سه ساعت بیش از این مقدار را صرف تماشای تلویزیون می‌کنند.
برنامه‌های تلویزیون قطعا ارزش‌های کودکان و برداشت‌های آنها را از دنیا و واقعیت‌های جامعه تحت تاثیر قرار می‌دهند؛
به ویژه هنگامی که این تاثیرات مداوم به صورت انباشتی باشد.
بزرگسالان این توانایی را دارند که بین واقعیت و افسانه و خوب و بد تمایز بگذارند و بتوانند ذهنشان را از چیزی که جلو چشمشان به نمایش درآمده است، جدا کنند. ولی کودکان، خام و احساساتی هستند.
کودکان چیزی را که می‌بینند و می‌شنوند، باور می‌کنند و دیدگاه‌هایی را که به صورت دیداری و شنیداری جذاب به آنها ارائه می‌شود، قبول می‌کنند.
آنها این آمادگی را دارند که خود را با شخصیت‌های محبوب و قوی تلویزیون شبیه‌سازی کنند و به مرور زمان، نقطه نظرهای مثبت یا منفی آنها را بپذیرند.
به نظر می‌رسد که کودکانِ بسیار تاثیرپذیر یا عجول، بیشتر مستعد این هستند که صحنه‌های خشونتامیزی را که می‌بینند، نمایش دهند و اجرا کنند؛
در حالی که کودکان دیگر ممکن است دچار کابوس شوند و از صحنه‌هایی که دیده‌اند بترسند.
ما معتقدیم که تلویزیون به صورت یک واقعیت زندگی درآمده است و نمی‌توان از آن چشم‌پوشی کرد ـ با این که بسیاری از والدین آرزو دارند که کاش می‌شد چنین کرد ـ با این حال باید از تلویزیون به صورت موردی استفاده شود.
والدین باید برای استفاده سالم از تلویزیون، دست به انتخاب بزنند؛ به این ترتیب که برنامه‌های تلویزیون و زمانی را که کودکان برای تماشای تلویزیون سپری می‌کنند، تحت کنترل درآورند.
الگو را زود جا بیندازید
اگر می‌خواهید که تلویزیون تنها نقش کوچکی در زندگی کودک شما بازی کند، این الگو را از زمانی که کودکان هنوز خردسال هستند و پیش از آن که مشکلی ایجاد شود، جا بیندازید و زمانی که کودکان بزرگ‌تر شدند باز هم به کنترل خود ادامه دهید.
ما پیشنهاد می‌کنیم برای این که بتوانید نوپایان خود را خوب کنترل کنید، از پیش برنامه‌ریزی کنید و جایگزین‌های دیگری را ارائه دهید. از پیش برنامه‌ریزی کنید.
سعی کنید علاوه بر تلویزیون تماشا کردن کودکتان، تلویزیون تماشا کردن خودتان را نیز تنظیم کنید.
به محض این که از خواب بیدار شدید تلویزیون را روشن نکنید و تا شب، هنگتمی که آرم پایان برنامه آمد تلویزیون را روشن نگه ندارید و با این کار یک زمینه ثابت برای تمام وقایع خانه ایجاد نکنید.
اگر شما یک تماشا کننده بی‌هدف برنامه‌های تلویزوین هستید، کودکانتان نیز چنین خواهند شد.مشاور کودک تلفنی
جایگزین‌های دیگری ارائه دهید. از تلویزیون به عنوان وسیله‌ای که با آن کودکانتان را یک جا آرام نگه می‌دارید، استفاده نکنید.
اطمینان حاصل کنید که کودکتان فعالیت‌های لذت‌بخش دیگری نیز دارد که او را شاد و سرگرم نگه می‌دارد و تلویزیون را تنها برای تماشای برنامه‌های خاصی روشن کنید.
تماشای تلویزیون خانواده را کنترل کنید
با بزرگ‌تر شدن کودکان و تمایل آنها به تماشای تلویزیون، بیش از خدی که شما می‌خواهید، باید برنامه‌ای برای تلویزیون تماشا کردن بریزید.
در ابتدا تصمیم بگیرید که چه مدت زمانی و چه وقت به کودک اجازه خواهید داد که تلویزیون تماشا کند. ممکن است تصمیم بگیرید که کودک در زمان‌های معینی بدون محدودیت تلویزیون تماشا کند و یا این که در زمان‌های معینی بدون محدودیت ولی تنها برنامه‌های تایید شده توسط شما را تماشا کند، و یا این که در مدت، وقت و برنامه‌ها محدودیت قائل شوید.
ممکن است برنامه شما به سادگی به صورت دایره کشیدن در جدول برنامه‌های تلویزیون روزنامه طرح شود. به کودک اجازه دهید که در انتخاب برنامه‌ها به شما کمک کند، ولی تایید نهایی را برای خودتان نگه دارید.
در مورد قوانین، عادلانه رفتار کنید
همیشه هنگامی که به هر دلیل می‌خواهید کودکتان تلویزیون تماشا نکند، قاطع و صریح باشید.
سعی کنید تا حد امکان، تلویزیون را در میان یک برنامه قطع نکنید. برای کودکان، بسیار سخت است که در وسط برنامه تلویزیون را خاموش کنند.
به کودک تذکر بدهید. از قبل او را آگاه کنید که زمان تقریبی خاموش کردن تلویزیون چه موق است.
در مورد کودکان کوچک‌تر، به آنها بگویید که ده دقیقه دیگر فرصت دارند و سپس تایمر آشپزخانه ر روشن کنید. هنگامی که زنگ زده شد تلویزیون نیز خاموش خواهد شد. یا این که به آنها بگویید: «وقتی این برنامه تموم بشه، تلویزیون خاموش می‌شه!»
اگر یک برنامه تلویزیونی با زمان صرف شام، زمان خواب یا برنامه‌های دیگر تداخل دارد، از آغاز، اجازه تماشا کردن آن را ندهید.
برنامه‌های تلویزیون تماشا کردن در خانه را تغییر دهید
اگر کودکتان به تماشای تلویزیون معتاد شده است و بیش از مقداری که شما تعیین کرده‌اید، تلویزیون تماشا می‌کند، عاقلانه است تغییراتی در این زمینه بدهید.
فعالیت‌های جایگزین دیگر. فعالیت‌های دیگری را جایگزین تماشای تلویزیون کنید. «قراره برنامه مورد علاقه‌ات رو ساعت هشت و نیم نگاه کنی. تا آن موقع دوست داری چه کار کنی؟» ممکن است به او پیشنهاد انجام بازی خاصی، کتاب خواندن و یا ورزش کردن را بدهید.
تعهد خانوادگی بگیرید. تمام اعضاء خانواده را برای یک جلسه جمع کنید. از آنها یک تعهد جدی گروهی برای تغییر عادت‌های تلویزیونتماشا کردن بگیرید. اطمینان حاصل کنید که کودکان می‌فهمند که تلویزیون تماشا کردن به مقدار زیاد، برای آنها خوب نیست و چرا.
آنها را برای اجرای برنامه‌های تلویزیون تماشا کردن و یا کمتر تلویزیون تماشا کردن تحسین کنید. خانواده‌ای برنامه خود را با یک هفته تعطیل کامل تلویزیون تماشا کردن برای همه، شروع کرد. بعد از پایان هفته همگی از این مطلب متعجب شدند که آن طور هم که انتظار داشتند بد نشد.
تعطیلات هفتگی هم می‌تواند باعث تغییر برخی عادت‌ها از جمله تماشا کردن تلویزیون شود.
از تلویزیون برای ترغیب کودکان به مطالعه استفاده کنید. از آنجا که بسیاری از فیلم‌های تلویزیونی براساس کتاب‌ها ساخته شده‌اند، کودکان را تشویق کنید که این کتاب‌ها یا کتاب‌های دیگر مربوط به موضوع را بخوانند.
از تلویزیون به عنوان جایزه استفاده کنید
هنگامی که کودک از تلویزیون تماشا کردن لذت ببرد، تماشای تلویزیون می‌تواند یک تقویت کننده طبیعی برای رفتارهای دیگر او باشد. می‌توانید تلویزیون تماشا کردن را به فعالیت‌های دیگری که قصد افزایش آن را دارید، منوط کنید.
برای مثال می‌توانید بگویید: «جک، اگه مشق‌های شبت رو تموم کنی می‌تونی نیم ساعت پیش از شام تلویزیون تماشا کنی.»
یا این که اگر می‌خواهید کودکتان بیرون از خانه بازی کند، می‌توانید به او بگویید: «برو بیرون نیم ساعت بازی کن. بعد از اون می‌تونی برگردی و نیم ساعت تلویزیون تماشا کنی.» در آغاز، زمان کار مورد نظر و تماشای تلویزیون را یکسان قرار دهید، ولی بعدا می‌توانید نسبت را کاهش دهید. به عنوان مثال، در ازای یک ساعت بازی در بیرون از خانه به او اجازه نیم ساعت تلویزیون تماشا کردن بدهید.
هنگامی که در منزل نیستید، تماشای تلویزیون را کنترل کنید
برنامه تلویزیون تماشا کردن، چه در منزل باشید و چه در منزل نباشید، باید اجرا شود. گاهی برای اجرای دقیق برنامه یکبار یادآوری کفایت می‌کند.
ولی گاهی واقعا احساس می‌کنید که نمی‌توانید به کودکتان اعتماد کنید که صرفا برنامه‌های تعیین شده را تماشا کند. و یا این که نگران این هستید که در غیاب شما برنامه‌های مختص بزرگسالان را تماشا کند.
اگر مطمئن نیستید که تلویزیون تا هنگام مراجعت شما روشن نمی‌شود، می‌توانید دکمه انتخاب کانال را از جا درآورید و یا این که از یک رابط قابل جدا شدن استفاده کنید و یا این که از قفل مخصوص کانال‌ها استفاده کنید تا کودک صرفا بتواند کانال‌های بخصوصی را تماشا کند.
کودک را در تماشای تلویزیون همراهی کنید
هرگاه می‌توانید، با کودکتان تلویزیون تماشا کنید تا بتوانید در مورد چیزی که می‌بینید گفتگو کنید.
اگر کودک بتواند با فرد بزرگسالی تلویزیون تماشا کند و برنامه‌ها را با او مورد بحث قرار دهد ـ و این فرد بزرگسال بتواند او را تشویق کند که به برنامه‌ها توجه کند و در ضمن آن تفسیرها و توضیحاتی به کودک ارائه کند ـ نتایج مثبت تماشای تلویزیون تقویت می‌شود و اثرات منفبی آن کاهش می‌یابد.
در مورد چیزی که در حال نمایش است، با یکدیگر گفتگو کنید.
- آیا این داستان واقعی یا تخیلی است؟
- آیا کارهایی که در حال انجام است، خطرناک است؟
- آدم‌ها راجع به یکدیگر چه فکر می‌کنند؟
- در مورد شخصیت‌های داستان چه احساسی داری؟
- این برنامه چه احساسی در تو ایجاد می‌کند؟
با کودک در مورد راه‌هایی که شخصیت‌های داستان می‌توانند بون توسل به خشونت، مشکلاتشان را حل کنند، صحبت کنید.
کودک را تشویق کنید که پایان جدیدی برای داستان بسازد.
در مورد اخبار با کودک گفتگو کنید. یکی از خشن‌ترین و واقعی‌ترین برنامه‌های تلویزیون اخبار آن است. از مطالبی که کودک تماشا می‌کند، باخبر باشید و در مورد آن گفتگو کنید. به علاوه محتوای اخبار را با کودک مورد گفتگو قرار دهید تا بدین ترتیب کودک راحت‌تر بتواند بفهمد در جهان چه می‌گذرد.
در مورد آگهی‌های تجاری با کودک گفتگو کنید. به کودک یاد دهید که آگهی‌های تجاری را با یک دید انتقادی نگاه کند تا بدین ترتیب بفهمد که هدف آنها این است که به او چیزی را بفروشند.
از او بپرسید که
- فکر می‌کند ترانه‌های تبلیغاتی سعی دارند او را وادار به چه کاری کنند؟
- چرا این همه آگهی اسباب‌بازی پخش می‌شود؟
- آگهی‌های تجاری شما را وامی‌دارند که به چه ترتیب راجع به محصولات تجاری فکر کنید؟
- آیا این اسباب بازی‌ها در مغازه نیز به همان خوبی صفحه تلویزیون به نظر می‌رسند؟
کودک به بازی‌های کامپیوتری معتاد شده است
باید واقع‌بین باشیم، بازی‌های کامپیوتری جالب هستند. کودکان حرکات تولید شده توسط خودشان، شکل‌ها و تصاویر، صداها، امتیاز آوردن خودکار، مهارت‌هایی که به دست می‌آورند و هیجان بُردَن و یا بیشتر کردن امتیازاتشان را دوست دارند.
بعضی از بازی‌های کامپیوتری جنبه آموزشی نیز دارند.
آنها هماهنگی بین دست‌ها و چشم‌ها را بیشتر می‌کنند، توانایی پردازش اطلاعاتی را که از چند راه مختلف حسی، همزمان وارد مغز می‌شوند، بیشتر می‌کنند و زمان واکنش به محرک‌ها ر کاهش می‌دهند. همچنین آنها کامپیوتر را به نحو شیرینی به کودک معرفی می‌کنند.
از سوی دیگر، کودکان گاهی ساعات بیشتری از آن‌چه والدینشان مایلند صرف بازی‌های کامپیوتری می‌کنند. این امر باعث می‌شود که در انجام فعالیت‌های مهم دیگر نظیر تکالیف مدرسه کوتاهی کنند.
اگر احساس می‌کنید که کودکانتان بیش از حد با این قبیل بازی‌ها مشغول شده است باید با آن جدی برخورد کنید. با این حال به خاطر بسپارید که در مورد بسیاری از کودکان جالب بودن و جذابیت بازی‌ها در ابتدا بیشتر است و به مرور زمان کم می‌شود.
همراه کودک بازی کنید
اگر تا کنون بازی‌های کامپیوتری نکرده‌اید، قضاوت در مورد آنها را به بعد از آزمایش آنها موکول کنید. در این صورت متوجه خواهید شد که بعضی از آنها واقعا به کودک کمک می‌کنند که برخی از موضوعات و مهارت‌های ضروری را یاد بگیرد.
یک گردش به باشگاه محلی‌تان ترتیب دهید و به کودک اجازه دهید که بازی‌های مورد علاقه‌اش را به شما نشان دهد.
خودتان هم آنها را یکبار امتحان کنید تا یک حالت رقابت پدید آورید. مشاوره کودک تلفنی:کودک و تماشای تلویزیون است.
اگر خودتان در خانه کامپیوتر دارید، با یکدیگر به یک مغازه فروش نرم‌افزار بروید. بازی‌هایی را انتخاب کنید که علاوه بر دارا بودن ارزش آموزشی، جذاب باشند. هر دو شما از چنین برنامه‌هایی که منطق ریاضی را به کار می‌گیرد، لذت خواهید برد.
از بازی‌های کامپیوتری به عنوان جایزه استفاده کنید
از این برنامه به عنوان انگیزه‌هایی برای انجام کارهایی نظیر تکالیف مدرسه یا کارهای منزل استفاده کنید:
«جرالد، می‌تونی بعد از این که مشق‌هات رو نوشتی و ما آنها را دیدیم، نیم ساعت بازی کنی.» یا این که به کودک در مقابل انجام دادن مقدار بیشتری از کارهای خانه، پول بدهید تا بتواند در باشگاه یا مراکز تفریحی دیگر بازی کند.
اجازه دهید کودک از بازی کردن سیر شود
اگر کودک شما می‌خواهد به قیمت انجام ندادن کارهای دیگر به بازی‌های کامپیوتری بپردازد، با او قراری بگذارید؛ بدین ترتیب که بعد از ظهر روزهای تعطیل هر چقدر که دوست دارد بازی کند و حتی تا دیر وقت بازی کند (البته در باشگاه با نظارت مسئولان) یا این که با او مسابقه‌ای بگذارید؛ بدین ترتیب که کدام‌یک از شما می‌تواند مدت زمان بیشتری بازی کند. به او این فرصت را بدهید که تا جایی که دوست دارد، بازی کند و از بازی کردن، «سیر» شود.
پیامدهای منفی را به کار گیرید
هنگامی که تمام روش‌های دیگر ناموفق بودند، کامپیوتر را قفل کنید و یا این که سیم آن را بیرون بکشید تا کودک مجبور شود اجازه بازی کردن را کسب کند.
به تدریج به او بفهمانید که نتایج سوء‌استفاده از امکانات چه خواهد بود و دقیقا مدت زمانی را که در اثر سوء‌استفاده، کامپیوتر مهر و موم خواهد شد، مشخص کنید. سپس پیگیری کنید که تا چه حد، از دستورات شما پیروی می‌کند.
کودک مرتبا چیز می‌خواهد
بعضی از کودکان مرتباچیز‌های مختلفی را در خواست می‌کنند در مورد خواسته خود پافشاری می‌کنند و آن را همین الان می‌خواهند! اگر آن را به دست نیاوردند، لگد می‌زنند جیغ می‌کشند وواین کار را تا به دست آوردن چیزی که می‌خواهند، ادامه می‌دهند
با این که خواستن برای تمام امری طبیعی است، تسلیم شدن باعث می‌شود که به زودی خواسته‌ها به تقاضاها و فرامینی تبدیل شود که بر زندگی شما به عنوان والدین، حکمفرمایی خواهد کرد خوب است به تقاضا‌های کودکتان گوش دهید وبرای پاسخ به آنها تصمیم سنجیده ای بگیرند
اگر جواب شما «نه»باشد، بهتر است «نه»بگویید، نه «شاید»از سوی دیگر، اگر دلیلی وجود ندارد که در خواست کودک را بر آورده نکنید و می‌توانید آن را پاسخگو باشید، چرا جواب مثبت ندهید؟
همیشه مخالفت کردن و همیشه تسلیم شدن، پیامدهای سنگینی دارند.
این که چرا یک کودک پیوسته چیزهای مختلفی را تقاضا می‌کند، دلایل متعددی دارد. شیرینی در مغازه، چیزی برای خوردن، توجه مداوم شما، یک اسباب‌بازی جدید، یک کتاب داستان ـ و اگر آنها را نگیرد، جنجال راه می‌اندازد.
دلیل اصلی، این است که او به خوبی می‌داند که باید آن قدر اعصاب شما را خرد کند تا تقاضاهایش اجابت شوند. گاهی او صرفا به این دلیل «می‌خواهد، می‌خواهد، می‌خواهد» که همیشه به او «داده شده است، داده شده است، داده شده است».
گاهی کودک ار نفوذ خاصی بر روی والدین خود برخوردار است.
اگر رفتار شما طوری است که در پله دوم به کودک می‌گویید برایت آب‌نبات نمی‌خرم و در پله چهارم می‌گویید: «خیلی خوب بابا، می‌خرم!» به این دلیل که نمی‌توانید بیش از این در مقابل فشار کودک مقاومت کنید، در نهایت، پافشاری کودک را تقویت کرده‌اید.
برای حل کردن چنین مواردی، باید یاد بگیرید که وقتی منظورتان نه است، «نه» بگویید و دیگر نظرتان را عوض نکنید. این کار آسان نیست؛ به ویژه برای والدینی که مشغله‌شان زیاد است و آن قدر که دوست دارند، نمی‌توانند با کودکشان باشند. ولی این کار شدنی است.
منبع: کودک و نوجوان
